W czasach, w których modne hasła, takie jak „przywództwo transformacyjne”, „przywództwo służebne” (servant leadership) i „zwinne zarządzanie” dominują w salach konferencyjnych i na warsztatach, można zapytać: a co z „przywództwem regeneracyjnym” jako nowej formie przywództwa odpowiadającego na wyzwania współczesnego świata?
W ciągu ostatniego roku wiele prezentacji i dyskusji toczyło się również w temacie przejścia od „zarządzania projektami” do „przywództwa projektowego”. Ta ewolucja podkreśla potrzebę spojrzenia z nowej perspektywy na style przywództwa. W miarę jak poruszamy się po coraz bardziej złożonym globalnym krajobrazie, zasady „przywództwa regeneracyjnego” nie są tylko kolejnym modelem do rozważenia, stają się niezbędne. Już teraz ten styl może oferować ścieżkę do budowania zrównoważonych, zrewitalizowanych systemów, które mogą dostosowywać się i rozwijać w warunkach ciągłych zmian. Ten model przywództwa stawia sobie za cel nie tylko osiąganie celów biznesowych, lecz także wspieranie dobrostanu społecznego i ekologicznego. „Przywództwo regeneracyjne” uwzględnia szerokie spektrum czynników mających wpływ na organizację i społeczność i dąży do tworzenia pozytywnych, trwałych efektów dla wszystkich zainteresowanych stron.
Czym jest przywództwo regeneracyjne? 
U podstaw „przywództwa regeneracyjnego” leży coś więcej niż tylko utrzymywanie zasobów – to powrót do ich aktywnego ożywiania. W zastosowaniu do zarządzania projektami oznacza to prowadzenie projektów, które spełniają swoje cele i nieustannie regenerują zespoły, zasoby i relacje z interesariuszami. Takie podejście zapewnia długoterminowy pozytywny wpływ i trwałość projektu, tworząc ciągły cykl wzrostu i doskonalenia.
Co to oznacza dla kierownika projektu?
„Przywództwo regeneracyjne” to holistyczne podejście, które integruje dobrobyt osobisty, organizacyjny i ekologiczny. Kładzie nacisk na wzajemne powiązania systemów, odporność, zdolność adaptacji i transformacyjny wzrost, zakorzeniony w głębokim szacunku dla wszystkich żywych systemów i proaktywnym podejściu do ich podtrzymywania i ulepszania.
Kierownik projektu może realizować podejście regeneracyjne przez przyjęcie następujących praktyk:
- Zrozumienie kontekstu projektu: przeprowadzenie analizy wszystkich istotnych czynników, takich jak potrzeby klienta, wpływ projektu na środowisko oraz oczekiwania interesariuszy.
- Ustanowienie zrównoważonych celów: określenie celów projektu, które nie tylko spełniają wymagania biznesowe, ale także uwzględniają aspekty społeczne i ekologiczne.
- Zarządzanie zespołem: stworzenie kultury pracy opartej na zaufaniu, współpracy i szacunku, która sprzyja dobrobytowi członków zespołu oraz promuje innowacyjność i kreatywność.
- Monitorowanie i minimalizowanie wpływu środowiskowego: stałe śledzenie wpływu projektu na środowisko naturalne i podejmowanie działań mających na celu minimalizowanie negatywnych efektów przez zastosowanie zrównoważonych praktyk.
- Współpraca z interesariuszami: aktywne angażowanie interesariuszy w proces planowania i realizacji projektu, aby uwzględnić ich potrzeby oraz zapewnić szerokie wsparcie społeczne dla projektu.
- Rozwijanie umiejętności adaptacji: budowanie elastyczności i zdolności adaptacji w zespole, aby móc szybko reagować na zmieniające się warunki i nowe wyzwania.
- Dążenie do ciągłego doskonalenia: stałe poszukiwanie nowych sposobów poprawy efektywności projektu oraz dbanie o ciągłe doskonalenie procesów i praktyk zarządzania.
Przywództwo regeneracyjne w praktyce
Wyobraźmy sobie kierownika projektu kierującego zespołem, który ma opracować nowe oprogramowanie do zarządzania relacjami z klientami (CRM) na poziomie przedsiębiorstwa. Używam tego przykładu, ponieważ jest to sektor IT, który najczęściej mówi „to mnie nie dotyczy”, nawiązując do tematu zrównoważonego rozwoju,
Poziom osobisty: Kierownik projektu jest zaangażowany w ciągły rozwój osobisty i zawodowy. Uczestniczy w seminariach i warsztatach dotyczących etycznego projektowania oprogramowania oraz aktywnie poszukuje informacji zwrotnych od swojego zespołu i współpracowników. Ta samoświadomość i nastawienie na rozwój znajdują odzwierciedlenie w jego kontaktach z innymi, promując kulturę, w której błędy są postrzegane jako okazja do nauki.
Poziom organizacyjny: Poza samym rozwojem produktu, Project Manager kładzie nacisk na kulturę pracy opartą na współdziałaniu. Inicjuje otwarte pętle informacji zwrotnych, zapewniając, że nawet młodsi członkowie zespołu mogą wyrażać swoje opinie. Zachęca do współpracy między działami, uznając, że spójny produkt wymaga zrozumienia ze strony sprzedaży, marketingu, obsługi klienta i nie tylko. Promuje również elastyczne godziny pracy, rozumiejąc zróżnicowane potrzeby członków zespołu i ceniąc wydajność i innowacyjność ponad sztywne godziny pracy.
Poziom ekologiczny: Chociaż oprogramowanie CRM może nie wydawać się bezpośrednio związane z kwestiami ekologicznymi, nadal można zastosować podejście przywództwa regeneracyjnego. Oprogramowanie może być zaprojektowane z myślą o efektywności energetycznej, zmniejszając obciążenie serwerów i zużycie energii. Podręczniki użytkownika i dokumentacja, zamiast być drukowane, są zintegrowane z oprogramowaniem przy użyciu interaktywnych i przyjaznych dla użytkownika funkcjonalności. Kierownik projektu dostrzega również szerszy ekosystem cyfrowy, zapewniając, że oprogramowanie może płynnie integrować się z innymi narzędziami, zmniejszając w ten sposób nadmiarowość i marnotrawstwo w procesach cyfrowych. Na bardziej namacalnym poziomie, Project Manager może opowiadać się za praktykami firmy, które równoważą ślad węglowy serwerów hostujących CRM, lub wybierać dostawców hostingu zaangażowanych w energię odnawialną.
W tym scenariuszu oprogramowanie CRM jest opracowywane nie tylko w celu zaspokojenia potrzeb biznesowych, ale jest osadzone w szerszych ramach, które szanują i pielęgnują zarówno cyfrowy ekosystem, jak i świat poza nim. Kierownik projektu, przez pryzmat przywództwa regeneracyjnego, zapewnia, że oprogramowanie służy swojemu celowi, jednocześnie wspierając środowisko wzrostu, zdolności adaptacyjnych i holistycznego dobrobytu.
Co Ty możesz zrobić, aby zainspirować zespoły projektowe do myślenia regeneracyjnego?
1. Dawaj dobry przykład: Twoje działania jako lidera mówią wiele. Nadając priorytet zrównoważonemu rozwojowi i regeneracji w swoich działaniach i decyzjach, dajesz silny przykład swojemu zespołowi do naśladowania.
2. Zapewniaj możliwości uczenia się: Organizuj warsztaty i sesje szkoleniowe na temat praktyk regeneracyjnych, zrównoważonego rozwoju i powiązanych tematów. Pozwoli to wyposażyć zespół w wiedzę i umiejętności potrzebne do efektywnego działania.
3. Świętuj sukcesy: Gdy członek zespołu lub mniejsza grupa w ramach projektu osiągnie coś, co jest zgodne z zasadami regeneracji, należy to podkreślić i uczcić. Wzmacnia to pożądane zachowanie i zachęca innych do robienia tego samego.
4. Otwarty dialog: Stwórz przestrzeń, w której członkowie zespołu mogą wyrażać swoje pomysły, obawy lub sugestie związane ze zrównoważonym rozwojem i regeneracją. Ten otwarty dialog może zainicjować innowacyjne rozwiązania oraz wspierać kulturę współpracy i ciągłego doskonalenia.
Na progu transformacji regeneracyjnej znajdują się następujące branże:
1. Rolnictwo: W obliczu wyzwań, takich jak degradacja gleby spowodowana tradycyjnym rolnictwem, branża ta może odnieść ogromne korzyści z regeneracyjnego przywództwa i zrównoważonych praktyk rolniczych.
2. Rozwój miast: W związku z takimi problemami jak przeludnienie i zanieczyszczenie potrzeba regeneracyjnego przywództwa w tworzeniu zielonych, samowystarczalnych środowisk miejskich staje się coraz pilniejsza.
3. Przemysł tekstylny: Sektor słynący z marnotrawstwa i degradacji środowiska może znaleźć nowe modele biznesowe przez przyjęcie strategii regeneracyjnych.
4. Organizacje non-profit: Mogą działać jako katalizatory zmian, mobilizując społeczeństwo do działań na rzecz ochrony środowiska i społecznej sprawiedliwości.
Konieczne staje się odejście od konwencjonalnych paradygmatów przywództwa i zarządzania projektami. Przywództwo regeneracyjne, kładące nacisk na odmłodzenie, zrównoważony rozwój i holistyczne tworzenie wartości, stanowi plan tej transformacji. Im w więcej branż i organizacji adaptuje ten model, tym silniej wyznaczają one kurs na przyszłość, w której sukces biznesowy i dobrobyt społeczny są zbieżne. To nowa era zarządzania projektami – era regeneracji, odporności i zrównoważonego rozwoju.
Ewa Bednarczyk, Członek Zarządu, GPM EMEA, Prezes pm2pm
