Polscy podatnicy osiągający przychody na terytorium Polski są zobowiązani do składania rocznych zeznań podatkowych. W ramach rozliczenia mogą skorzystać z różnych ulg i odliczeń, m.in. z tytułu przekazanych darowizn oraz z możliwości przekazania 1,5% podatku na rzecz Organizacji Pożytku Publicznego (dalej: OPP).
Darowizny
Podatnicy osiągający dochody opodatkowane według skali podatkowej lub ryczałtem ewidencjonowanym, mogą skorzystać z ulgi polegającej na odliczeniu darowizn od dochodu. Dotyczy to zarówno darowizn pieniężnych, jak i rzeczowych, przekazanych na cele pożytku publicznego.
Odliczeniu podlegają darowizny przekazane na rzecz organizacji pozarządowych (dalej: NGO). Do NGO zaliczają się zarówno OPP, jak i fundacje, stowarzyszenia niemające statusu OPP. Warunkiem jest, aby darowizna została przekazana na cele statutowe mieszczące się w sferze pożytku publicznego lub na cele religijne. 
Prawo do odliczenia przysługuje również w przypadku darowizn przekazanych organizacjom działającym na terenie państw należących do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Warunkiem jest jednak to, aby organizacja ta była równoważna polskiej organizacji pozarządowej, realizowała cele tożsame do tych realizowanych przez NGO oraz by istniała umowa międzynarodowa umożliwiająca polskim organom podatkowym uzyskanie informacji od państwa, w którym ma ona siedzibę.
Nie każdą darowiznę odliczysz od dochodu
Nie można jednak odliczyć darowizn przekazanych m.in. na rzecz:
- partii politycznych;
- związków zawodowych i organizacji pracodawców;
- samorządów zawodowych;
- fundacji utworzonych przez partie polityczne.
- osób fizycznych,
- podmiotów wytwarzających wyroby przemysłu alkoholowego, wytwarzających wyroby z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami.
Pamiętaj o dokumentacji
Warunkiem odliczenia darowizny jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji. Jest to niezbędne także ze względu na ewentualną kontrolę podatkową, dlatego też konieczne jest dysponowanie dokumentami, takimi jak:
- dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego (w dowodzie wpłaty polecamy wskazać dokładny cel dokonywanej darowizny) – konieczne dla wskazania w zeznaniu rocznym kwoty przekazanej darowizny, kwoty dokonanego odliczenia oraz danych pozwalających na identyfikację obdarowanego;
- w przypadku darowizny innej niż pieniężnej, dokument, z którego wynika wartość darowizny, posiadający dane obdarowanego, dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny, a także oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu;
- umowa darowizny – oświadczenie darczyńcy powinno co do zasady zostać złożone w formie aktu notarialnego. W praktyce, umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy uznawana jest za ważną, o ile przyrzeczone świadczenie zostało faktycznie spełnione.
W przypadku darowizny przekazanej na rzecz organizacji zagranicznej, oprócz wskazanych wyżej dokumentów, konieczne jest również oświadczenie, potwierdzające, że w dniu otrzymania darowizny organizacja była odpowiednikiem krajowej organizacji pozarządowej i realizowała cele zgodne z tymi, o których mowa powyżej.
Ważne limity
Łączna kwota odliczeń nie może przekroczyć w roku podatkowym 6% dochodu w przypadku osób fizycznych. Oznacza to, że nawet jeśli wartość darowizny przekroczy dopuszczalny limit, odliczeniu podlega wyłącznie jej część mieszcząca się w wyznaczonych granicach.
Warto pamiętać, że limit ten jest wspólny dla wszystkich darowizn odliczanych od dochodu, w tym na cele kultu religijnego, honorowe krwiodawstwo, kształcenie zawodowe, a także przygotowanie i realizację inwestycji związanych z odbudową Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie.
Co istotne, osoby prawne również mogą odliczyć darowiznę w swoim CIT (do 10% od swojego dochodu).
Jak rozliczyć darowizny na rzecz organizacji?
W celu odliczenia należy złożyć:
- PIT-37 – jeżeli uzyskano przychody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika (np. z umowy o pracę);
- PIT-36 – jeżeli uzyskano przychody opodatkowane według skali podatkowej
z działalności gospodarczej lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika; - PIT-28 – jeżeli uzyskano przychody opodatkowane w formie ryczałtu ewidencjonowanego (np. z działalności gospodarczej, najmu)
– z załącznikiem PIT/O (informacja o odliczeniach).
W przypadku podatników CIT, należy złożyć CIT-8 wraz z załącznikiem CIT-D.
Większość darowizn ujmowana jest wyłącznie w zeznaniu rocznym. Wskazujemy jednak, że darowizny, które stanowią przekazanie środków pieniężnych np. dla fundacji, zostały wyłączone z ujęcia w kosztach uzyskania przychodu. W związku z tym, darowizna na rzecz OPP nie podlega co do zasady ujęciu w trakcie roku w ewidencji podatkowej.
1,5% podatku
Podatnicy rozliczający podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) mają możliwość przekazania 1,5% należnego podatku na rzecz wybranej OPP.
To szczególne uprawnienie pozwala wesprzeć działalność organizacji zajmujących się m.in. pomocą charytatywną, wsparciem społecznym, edukacją czy ochroną zdrowia — bez ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów.
1,5% podatku mogą przekazać podatnicy, którzy rozliczają się poprzez skalę podatkową, podatkiem liniowym, ryczałtowo od przychodów ewidencjonowanych. Przekazanie 1,5% podatku jest całkowicie dobrowolne i odbywa się w ramach rocznego rozliczenia podatkowego.
Wystarczy, że podatnik wskaże w swoim formularzu PIT (np. PIT-37 lub PIT-36) numer KRS organizacji, którą chce wesprzeć, a wskazana kwota zostanie automatycznie przekazana przez Urząd Skarbowy. Podatnik ma możliwość wskazania szczegółowego celu, na który ma być udostępniona darowizna.
Co ważne – również emeryci i renciści, nawet ci, którzy nie mają obowiązku składania deklaracji PIT, mogą wesprzeć OPP, składając formularz PIT-OP – do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
Z kolei, podatnicy CIT nie mają możliwości przekazania 1,5% podatku.
Ulga na CSR
Wszyscy przedsiębiorcy działający w Polsce, zarówno prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jak i w formie spółki, a więc – zarówno podatnicy PIT i CIT – mają możliwość skorzystania z ulgi podatkowej dla firm ponoszących wydatki na sponsoring w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (inaczej: ulga CSR).
Ulga ta polega ona na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność sportową, kulturalną oraz wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę. Dzięki uldze można rozliczyć w podatku dochodowym 150% poniesionych kosztów, tzn. 100% jako koszt uzyskania przychodów oraz 50% jako odliczenie w ramach ulgi.
Co istotne, kwota odliczenia nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego w roku podatkowym z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przekazanie darowizny, nawet jeśli jest przeznaczone np. na cele sportowe, nie daje prawa do odliczenia kosztów od podatku, ponieważ stanowi świadczenie jednostronne, bez wzajemnych korzyści. Aby możliwe było skorzystanie z ulgi CSR, niezbędne jest istnienie świadczenia wzajemnego – stąd najczęściej wykorzystywaną formą są umowy sponsorskie. Przewidują one konkretny zwrot w postaci np. promocji marki sponsora.
Jak rozliczyć ulgę na CSR?
W przypadku, podatników PIT należy złożyć:
- PIT-36/PIT-36S – jeżeli uzyskano przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej;
- PIT- 36L/PIT-36LS – jeżeli uzyskano przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym
– wraz z informacją PIT-CSR/PIT-CSRS.
Z kolei, w przypadku podatników CIT, należy dodatkowo do zeznania podatkowego złożyć informację CIT-CSR.
Podsumowanie
Roczne rozliczenie podatkowe to nie tylko obowiązek wobec organów skarbowych, ale także szansa na świadome wspieranie działań społecznie użytecznych i korzystne wykorzystanie dostępnych ulg i odliczeń.
Przekazanie 1,5% podatku na OPP nic nie kosztuje, a może realnie pomóc potrzebującym. Odliczenie darowizn to wsparcie społeczne połączone z ulgą podatkową. Przedsiębiorcy mogą dodatkowo skorzystać z ulgi CSR, która pozwala rozliczyć wydatki na sponsoring w kulturze, sporcie i nauce, łącząc odpowiedzialność społeczną z korzyściami podatkowymi.
Warto zatem dobrze zaplanować swoje działania oraz gromadzić właściwą dokumentację, by w pełni wykorzystać potencjał, jaki dają przepisy podatkowe – z korzyścią zarówno dla siebie, jak i dla wspieranych inicjatyw.
Autorzy:
Mateusz Bujak, doradca podatkowy w kancelarii Filipiak Babicz Tax
Ada Dobkowska, stażystka w kancelarii Filipiak Babicz Tax
