Co jest niezbędne, by godnie żyć? – takie pytanie zadano respondentom podczas przygotowań do „Raportu o biedzie” publikowanego przez Stowarzyszenie WIOSNA – organizatora akcji SZLACHETNA PACZKA. Aż 82% badanych wskazało, że jedną z podstawowych potrzeb jest możliwość wykupienia niezbędnych leków1.
Mogłoby się wydawać, że przy dużej liczbie aptek w Polsce dostęp do leków nie powinien stanowić problemu. Jednak czy w rzeczywistości każdy, kto potrzebuje lekoterapii, ma możliwość jej realizacji?
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, zawartych w raporcie na temat sprzedaży leków na receptę w Polsce w 2023 roku, refundacja stanowiła 40,4% wartości leków sprzedanych na receptę, co oznacza, że pacjenci pokrywali z własnych środków 59,6% kosztów zakupu leków2. Dla ilu osób była to bariera finansowa, która stanowiła przeszkodę nie do pokonania? Ile osób zostało zmuszonych do rezygnacji z zakupu leków z powodu braku pieniędzy? 
Wysokie koszty farmakoterapii to trudna polska rzeczywistość, z którą w 2022 roku musiały zmierzyć się również tysiące przymusowych migrantów z Ukrainy. Wówczas opuszczali oni swoją ojczyznę w pośpiechu, z niewielkim bagażem, często pozbawieni najpotrzebniejszych rzeczy – w tym leków.
Większość myślała, że jesteśmy zdrowi, ale stres i to, co przeżyliśmy… Ludzie nie mają nic, kiedy tu przyjeżdżają. Jechaliśmy bez niczego, mieliśmy plecak z rzeczami i trochę pieniędzy. I to wszystko!3 – mówi Anna, jedna z Ukrainek, które musiały zorganizować swoją codzienność od nowa, w obcym kraju. To także jedna z ponad 318 000 osób, które otrzymały pomoc w ramach Health4Ukraine – niezwykłego projektu łączącego polską spółkę epruf oraz organizację Direct Relief, Polski Czerwony Krzyż, Fundację ING Dzieciom i pozostałych partnerów programu, którzy zdecydowali się przekazać środki finansowe na wsparcie przymusowych migrantów z Ukrainy w zakresie dostępu do leków i innych produktów dostępnych do zakupu w aptece.
epruf – ekspert dofinansowań do leków
Pomoc, jaką zaoferowano potrzebującym w ramach programu Health4Ukraine, była naturalną konsekwencją wieloletniej misji epruf – skutecznego wspierania pacjentów w zakupie i stosowaniu leków. Od ponad 15 lat spółka aktywnie działa na polskim rynku, stale rozwijając swoje rozwiązania.
Działalność epruf opiera się na autorskim systemie płatności bezgotówkowych, który został zintegrowany z blisko 75% aptek w Polsce. Dzięki wykorzystaniu inteligentnych kodów umożliwia on precyzyjne przyznawanie dofinansowania do określonych produktów w koszyku zakupowym. Spółka współpracuje z towarzystwami ubezpieczeniowymi w zakresie ubezpieczeń lekowych oraz z organizacjami non-profit w ramach programów Cash/Voucher Assistance, oferując ich współtworzenie, obsługę i rozliczanie, by jak najlepiej odpowiadać na potrzeby pacjentów.
W obliczu kryzysu migracyjnego wywołanego wojną w Ukrainie wykorzystano dotychczasowe doświadczenie i wiedzę oraz technologię, aby szybko i adekwatnie zareagować na potrzeby przymusowych migrantów zza wschodniej granicy. Powołano projekt będący modelową współpracą biznesu i organizacji pozarządowych.
Health4Ukraine
Program Health4Ukraine, dzięki środkom finansowym przekazanym przez hojnych darczyńców i partnerów, umożliwiał obywatelom Ukrainy, którzy przekroczyli polską granicę po 24 lutego 2022 roku, uzyskanie dofinansowania na zakup leków w aptekach ogólnodostępnych i punktach aptecznych.
Każda osoba zakwalifikowana do programu otrzymywała indywidualny kod Uczestnika, który pozwalał na bezgotówkowe płatności za leki oraz inne produkty dostępne w aptece – w ramach limitu wynoszącego 500 zł. Cały proces rejestracji i wydania kodu odbywał się on-line. Potrzebujący otrzymali adekwatną pomoc, z której niemal natychmiastowo mogli skorzystać na terenie całej Polski. Płatność w aptece, dzięki użyciu kodu, była automatycznie pomniejszana, bez angażowania własnych środków przez uczestnika*.
Program Health4Ukraine, jeśli chodzi o skalę działania, był jedną z największych celowanych inicjatyw pomocowych w obszarze zdrowia, skierowanych do przymusowych migrantów z Ukrainy. Rozdysponowano ponad 70 706 000 zł, wydając blisko 418 000 kodów. Ponad 318 000 osób otrzymało wsparcie. W przeważającej większości trafiło ono do kobiet i dzieci, którzy stanowili 92% wszystkich uczestników.
Imponujące statystyki, wielkie liczby, szczegółowe dane w raportach – to program Health4Ukraine. Ale to przede wszystkim ludzie znajdujący się w trudnej sytuacji życiowej, którzy otrzymali pomoc. To kobieta, która opuściła Ukrainę w zaawansowanej ciąży i w chwili uruchomienia programu w kwietniu 2022 r. złożyła wniosek o kod dla dziecka, które miało zaledwie 10 dni! To 97-letnia osoba, która u schyłku życia musiała opuścić swoją ojczyznę.
Liczba osób, które skorzystały z projektu pokazuje, że mimo istotnych barier udało się błyskawicznie zrealizować efektywny program pomocowy. System epruf zapewnia precyzyjne rozliczanie środków na poziomie pojedynczego beneficjenta i artykułu. Umożliwia także ograniczenie koszyka produktów możliwych do dofinansowania – przykładowo wyłączając z zakresu kosmetyki. To pełna transparentność oraz gwarancja wykorzystania środków na leki i produkty wspierające lekoterapię, będąca dużą wartością dla organizacji, które przekazały środki na realizację programu.
Potencjał współpracy międzysektorowej
Biznes ma niezaprzeczalny potencjał, by usprawniać pracę i realizację misji NGOsów, wspierając je w radzeniu sobie ze wyzwaniami takimi jak zarządzanie funduszami, logistyka operacyjna, zarządzanie projektami. Wiele czynności w danej skali czy czasie, nie byłoby możliwych do realizacji przez NGO bez ich outsourcingu do wyspecjalizowanych podmiotów.
Realnym przykładem wykorzystania technologii w działaniach NGO są produkty Voucher Assistance – właśnie takie jak kody w programie Healh4Ukraine. Organizacje humanitarne, wykorzystują ten model pomocy humanitarnej ze względu na jego efektywność, elastyczność oraz zdolność do wspierania lokalnych gospodarek i zapewniania autonomii beneficjentom.
Program Health4Ukraine podkreśla potencjał współpracy między sektorem biznesowym a organizacjami pozarządowymi. Dzięki połączeniu technologii, doświadczenia oraz zaangażowania darczyńców i partnerów możliwe było stworzenie efektywnego systemu wsparcia. Zachęcamy organizacje NGO do poszukiwania partnerstw, które pomogą im skalować działania i wprowadzać innowacyjne rozwiązania wspierające ich beneficjentów.
*Każdy Uczestnik programu mógł również skorzystać z gotówkowej formy dofinansowania ‒ oznacza to, że musiał sam zapłacić za leki i złożyć wniosek o zwrot kosztów. Ta forma dofinansowania dostępna jest we wszystkich aptekach w Polsce.
Autor: Michalina Łubisz, epruf
Źródła:
- Badanie przeprowadzone na panelu Ariadna na ogólnopolskiej próbie liczącej N=1040 osób. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat wzwyż dla wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 11-14 października 2024. Metoda: CAWI; Stowarzyszenie WIOSNA. Raport o biedzie 2024. Biedańsk. Szlachetna Paczka, 2024, https://www.szlachetnapaczka.pl/raport-o-biedzie/
- GUS, Sprzedaż leków na receptę w Polsce w 2023 roku, Tablica 1, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/sprzedaz-lekow-na-recepte-w-2023-roku,29,2.html
- Raport Health4Ukraine. 2023, https://health4ukraine.com/Health4Ukraine%20raport.pdf
